HAMSİDE TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR: AV MİKTARI AZALIYOR

Karadeniz’de balık av sezonu devam ederken, hamsi stoklarında ciddi bir düşüş yaşanıyor. Türkiye’nin hem en çok avlanan hem de deniz ekosisteminde kritik öneme sahip türlerinden biri olan hamsideki azalma, bölge balıkçılığı açısından tehlike sinyalleri veriyor.

HAMSİ AVINDA YÜZDE 45’LİK DÜŞÜŞ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023-2024 av sezonunda 270 bin ton olan hamsi avı, 2024-2025 sezonunda yaklaşık 150 bin ton seviyelerine geriledi. Bu düşüş, Karadeniz ekosistemi ve balıkçılık dengesi için endişe verici bir tablo oluşturdu.

Uzmanlara göre Karadeniz’in son yıllarda artan su sıcaklığı, hamsinin göç ve üreme dönemlerini olumsuz etkiliyor. Ayrıca kıyı ekosistemlerindeki değişim, plankton yoğunluğundaki azalma ve kirlilik baskısı da türün yaşam döngüsünde bozulmalara neden oluyor.

“HER YIL BOL OLACAK DİYE BAŞLIYORUZ, SONRA AZALIYOR”

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Şahin, hamsi stoklarındaki düşüşün uzun süredir devam ettiğini belirtti.
Şahin, “Her yıl sezon başında hamsi bol olacak diye başlıyoruz ama kısa süre sonra azaldığını görüyoruz. Geçen yıl başlayan kota uygulaması bu yıl da devam ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı kotaları belirlemek için talepleri topluyor. Bu kararların etkisini sezon sonunda göreceğiz.” dedi.

“SÜREÇ BÖYLE DEVAM EDERSE DAHA DA KÖTÜ OLACAK”

Şahin, son 20 yılda hamsi avcılığının sürekli azaldığını vurgulayarak, “2023-2024 sezonunda 270 bin ton olan hamsi avı, 2024-2025 sezonunda 150 bin tona düşmüş durumda. Bunun 90 bin tonu halkın tüketimine, 65 bin tonu ise balık unu ve yağı fabrikalarına gitmiş. Bu da henüz üreme şansı bulamamış küçük balıkların avlandığını gösteriyor. Süreç böyle devam ederse daha da kötü olacak. Bakanlığın sert önlemler alması gerekebilir, hatta hamsi av sezonunun geçici olarak kapatılması gündeme gelebilir.” ifadelerini kullandı.

“AŞIRI AV ÇABASI VE KİRLİLİK EN BÜYÜK TEHDİT”

Dr. Şahin, Karadeniz’de hamsiye zarar veren istilacı bir tür bulunmadığını ancak insan kaynaklı aşırı avlanmanın ve kirliliğin tür üzerinde büyük baskı yarattığını belirtti:
“Hamside tehlike var, bunu herkes biliyor. Stoklar her geçen gün azalıyor. Eskiden 300-350 bin ton seviyelerindeyken, bugün 150 bin tona düştü. Avlanan balığın boyu da küçülüyor. Bu çok ciddi bir uyarıdır. Yanlış avlanma tercihi ve kıyısal kirlilik, stokların azalmasında en etkili iki faktör. Bir an önce kapsamlı önlemler alınması gerekiyor.”