MALİYE, YAPAY ZEKA İLE 578 MİLYAR LİRALIK İŞLEMİ RİSKLİ BULDU

Vergi Denetim Kurulu (VDK), sahte faturayla mücadelede yapay zekayı devreye alarak önemli bir adım attı. Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) adlı sistem sayesinde, iki yıl içinde toplam 578 milyar liralık işlem “riskli” olarak belirlendi. Bu kapsamda, 17 bin 373 satıcı ile 77 bin 834 alıcının işlem kayıtları incelemeye alındı.

KURGAN SİSTEMİYLE SAHTE FATURA TARAMASI

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın geliştirdiği yapay zeka destekli KURGAN Sistemi, ekonomideki tüm alım-satım işlemlerini tarayarak riskli işlemleri tespit ediyor. Sistemin 2023 ve 2024 yıllarına ait verilerle yaptığı analizde, toplam 578 milyar liralık işlem riskli olarak değerlendirildi.

2023 yılına ait taramalarda 8 bin 753 satıcı ile 35 bin 901 alıcının taraf olduğu 190 milyar liralık işlem riskli bulunurken, 2024 yılı için bu rakam 11 bin 530 satıcı ve 52 bin 557 alıcıda 389 milyar liraya ulaştı. Mükerrer kayıtlar çıkarıldığında iki yıl için toplam 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcı sisteme takıldı.

MÜKELLEFLERE BİLGİLENDİRME VE UYUM FIRSATI

VDK, sistemin riskli bulduğu işlemlerle ilgili olarak mükelleflere bilgilendirme yazıları göndermeye başladı. 70 bini aşkın yazının gönderildiği belirtilirken, bu bilgilendirmelerle mükelleflerin olası bir denetim öncesinde risk durumlarını fark ederek kayıtlarını düzeltmeleri amaçlanıyor.

Mali müşavirlere de aynı şekilde bilgilendirme yapılıyor. Ancak bu yazılar, müşavirlere sorumluluk yüklemekten ziyade mükelleflere rehberlik etmeleri için gönderiliyor.

KAYIT DÜZELTME İMKANI VE GÖNÜLLÜ UYUM

KURGAN Sistemi, yalnızca yüksek riskli işlemleri tespit ediyor ve bu tespitler, ilgili kişi ya da kurumlara “sahte belge düzenleyicisi” ya da “kullanıcısı” statüsü kazandırmıyor. Sistemin amacı, mükellefleri bilgilendirip gönüllü uyuma yönlendirmek. Yanlışlıkla sahte fatura kullanmış olan mükellefler, bu sayede kayıtlarını düzeltebiliyor.

ŞİMŞEK: “AMAÇ CEZALANDIRMAK DEĞİL, BİLGİLENDİRMEK”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yapay zeka destekli denetim sistemlerinin hedefinin cezalandırma değil, rehberlik olduğunu vurguladı. Şimşek, “Bu sistemlerin amacı mükellefleri cezalandırmak değil, aksine bilgilendirmek ve gönüllü uyuma davet etmektir. Her zaman dürüst mükelleflerin hak ve hukukunu koruyoruz. Gerçek alım-satım işlemlerine taraf olanlar açısından endişe edilecek bir durum yok.” ifadelerini kullandı.