NETANYAHU'NUN MESUT YILMAZ'DAN İSTEDİĞİ SİLOAM YAZITI'NIN ÖNEMİ

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, 1998’de dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz’dan istediği ancak Türkiye’nin onay vermediği Siloam Yazıtı, son açıklamaların ardından yeniden gündem oldu. Netanyahu, törende yaptığı konuşmada Yılmaz’a “Müzelerimizde binlerce Osmanlı eseri var. İstediğin birini seç, Silvan Yazıtı ile değiştirelim.” teklifinde bulunduğunu aktardı. Yılmaz’ın bu isteği reddetmesinin arkasında, dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderlik ettiği kitlenin tepkisinden çekinilmesi olduğu iddia edildi.

SİLOAM YAZITI’NIN TARİHİ VE ANLAMI

Yaklaşık 2 bin 700 yıl öncesine tarihlenen Siloam Yazıtı, Kudüs’ün su ihtiyacını karşılamak için yapılan bir hayatta kalma projesinin hikayesini taşır. MÖ 7. yüzyılda Yahuda Kralı Hezekiel, Asur tehlikesine karşı kuşatma hazırlığı yaparken Kudüs halkının içme suyu ihtiyacını güvence altına almak için Ayn-i-Silvan kaynağından David Kalesi’ne uzanan bir tünel projesi başlattı. Tünel iki uçtan kazıldı ve tam ortada birleşti. Bu mühendislik başarısı, tünelin birleşme noktasına taş bir kitabe üzerine Fenike alfabesiyle yazılmış bir metin olarak kazındı.

1880’DE BULUNDU, OSMANLI’YA GETİRİLDİ

Siloam Yazıtı, 1880 yılında Kudüs’teki tünellerde bulundu ve Osmanlı yönetimi tarafından İstanbul’a getirildi. Bugün İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen yazıt, Siyonizm’in en önemli sembollerinden biri olarak kabul ediliyor. İsrail, bu yazıtı farklı dönemlerde Türkiye’den istemiş, ancak her seferinde ret cevabı almıştı.

YAZITTAKİ MESAJ VE KÜLTÜREL ÖNEM

İbranice olarak yazılan altı satırlık metinde, tüneli kazan işçilerin hikayesi ve birleşme anındaki sevinç anlatılıyor. Satırlarda, “Bu sesler karşılıklı birbirine bağıranların sesiydi. Çünkü orada kuzey ve güneyden açılan tünel birleşiyordu. Ve o gün kanal açılmış oldu. Tünelin açılmasıyla her iki taraftaki işçiler ve kazmaları karşılaştılar.” ifadeleri yer alıyor. Bu metin, yalnızca bir mühendislik başarısını değil, Kudüs’ün tarihindeki direniş ruhunu da simgeliyor.

İSRAİL’İN YILLAR SÜREN TALEPLERİ

İsrail basını, Tel Aviv yönetiminin bu yazıtı daha önce de defalarca Türkiye’den istediğini, ancak tüm taleplerin reddedildiğini yazdı. 2022’de İsrail basınında çıkan bir haberde, yazıtın İsrail’e verileceği öne sürülmüş; ancak diplomatik kaynaklar bu iddiayı yalanlayarak, yazıtın bulunduğu yerin Osmanlı toprağı ve günümüzde Filistin’in parçası olduğunu vurgulamıştı. Bu durum, Siloam Yazıtı’nın yalnızca arkeolojik bir eser değil, aynı zamanda siyasi ve kültürel bir sembol olarak önemini koruduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.