VERGİ DÜZENLEMELERİNİ İÇEREN TORBA KANUN TEKLİFİ KOMİSYONDAN GEÇTİ

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, vergi mevzuatından sosyal güvenliğe, tapu ve noter harçlarından yükseköğretim ve sektörel teşviklere kadar çok sayıda başlık içeren “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ni kabul etti. Teklif; kira gelirleri, geçici vergi dönemleri, yatırım fonları istisnası, motorlu taşıtlar ve tapu/noter harçları, sağlık ve turizm belgeleri için yıllık harçlar, SGK prim sistemi ve prime esas kazanç üst sınırı, BES devlet katkısı, büyük spor organizasyonlarına yönelik vergi muafiyetleri, kentsel dönüşüm ve genel aydınlatma finansmanı gibi alanlarda köklü değişiklikler getiriyor.

KİRA GELİRLERİ: İSTİSNA VE GİDER İNDİRİMİNDE YENİ DÜZEN

Mesken kira gelirlerindeki istisna, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar için yeniden tanımlanıyor. Bu hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek. Konut dışı kiralamaya ilişkin borç faizleri gider yazılabilecek; ayrıca konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkul için iktisap yılından itibaren 5 yıl süreyle iktisap bedelinin yüzde 5’i indirilebilecek. Bu düzenlemeler, 2025 yılı gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

GEÇİCİ VERGİDE DÖRDÜNCÜ DÖNEM

Geçici vergi mükellefleri kazançlarını 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde beyan edebilecek. Dördüncü geçici vergi dönemi sisteme ekleniyor. Hüküm, 2025 yılı gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

YATIRIM FONLARINDA ELDE TUTMA İSTİSNASI SINIRLANIYOR

Portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul hisse senetlerinden oluşan; ancak yalnızca nitelikli yatırımcıya satılan, TEFAS’ta işlem görmeyen ve portföy sınırlaması olmayan fonlar için 1 yıllık elde tutmaya bağlı tevkifat istisnası uygulanmayacak. Diğer benzer fonların katılma payı sahipleri istisnadan yararlanmaya devam edecek.

MOTORLU TAŞITLAR VE MTV İSTİSNASI

Büyükşehirlerde il özel idareleri yerine kurulan Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının (YİKOB) adlarına kayıtlı araçlar da il özel idareleri gibi Motorlu Taşıtlar Vergisi’nden istisna olacak.

TAPU İŞLEMLERİNDE GERÇEK BEYAN VE CEZA REJİMİ

Tapu işlemlerinde emlak vergisi değerinden daha düşük bedelle harç ödendiği belirlenirse, aradaki farka isabet eden harç için vergi ziyaı cezası yüzde 25 yerine “bir kat” olarak uygulanacak. Gayrimenkul devirlerinde beyan, emlak vergisi değerinin altında olamayacak; cebri icra ve istimlakte satış/takdir edilen bedel esas alınacak.

NOTER HARÇLARI: SIFIR VE İKİNCİ EL ARAÇ İŞLEMLERİ

Noterde yapılan sıfır araç ilk tescilleri ile tescilli (ikinci el) araç satış/devri işlemlerinde, 1000 TL’den az olmamak üzere satış/devir bedeli üzerinden nispi noter harcı alınacak. İkinci el araç işlemlerindeki mevcut harç istisnası kaldırılacak. Bu hükümler 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

SAĞLIK, VETERİNER, KIYMETLİ MADEN, TAŞINMAZ, İKİNCİ EL MOTORLU ARAÇ VE TURİZM İÇİN YILLIK HARÇLAR

Özel hastane, tıp merkezi, poliklinik, ağız ve diş sağlığı kuruluşları; veteriner muayenehane/poliklinik/hayvan hastanesi; kıymetli maden rafinerileri ve aracı kurumlar; kuyum, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri; ticari hava yolu ve genel havacılık işletme ruhsatları için yıllık harç getiriliyor. Örnek tutarlar: kuyum yetki belgesi 30 bin TL; ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri 20 bin TL. Büyükşehir belediyesi olan illerde (nüfusu 30 bini geçmeyen ilçeler hariç) bir kat artırımlı uygulanacak. Hava yolu işletme ruhsat harçları her yıl için 2 milyon TL’ye kadar çıkabilecek. Bu hükümler 1 Ocak 2026’da yürürlükte.

VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE ÜCRET GÜNCELLEME KURALI

Hazırlık ve/veya birinci sınıf yerleştirme yılı dışındaki öğrenim ücretleri; cari yıl haziran ayı yıllık ÜFE ve TÜFE artış ortalaması dikkate alınarak YÖK’ün belirleyeceği esaslara göre güncellenecek.

KDV İSTİSNALARI VE KAMU TAŞINMAZLARI

YİKOB mülkiyetindeki taşınmazların satışına ilişkin devir ve teslimler KDV’den istisna edilecek. Düzenleme, yayımı izleyen ay başında yürürlüğe girecek.

UEFA ORGANİZASYONLARI İÇİN VERGİ İSTİSNALARI

2026 UEFA Avrupa Ligi Finali, 2027 UEFA Konferans Ligi Finali ve 2032 UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası kapsamında UEFA, katılımcı takımlar ve organizasyonda görevli, Türkiye’de işyeri/kanuni/iş merkezi bulunmayan tüzel kişiler; bu organizasyonların mal ve hizmet teslimleri bakımından KDV istisnasından yararlanacak. Gelir ve kurumlar vergisi muafiyetleri tevkifatı da kapsayacak; UEFA Türkiye Ofisi bu kapsamda iktisadi işletme sayılmayacak. İade ve uygulama usullerini Hazine ve Maliye Bakanlığı belirleyecek.

ORTA KARADENİZ SERBEST BÖLGESİ VE YAPI İMAR İMKANI

Kıyı Kanunu’na ekle gelen düzenlemeyle, koordinatları belirlenen Orta Karadeniz Serbest Bölgesi alanında Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca sınai, ticari ve hizmet faaliyetleri için yapı ve tesisler inşa edilebilecek.

BES DEVLET KATKISI VE CUMHURBAŞKANI YETKİSİ

İşveren katkısı hariç, BES’e ödenen katkı paylarının yüzde 30’u devlet katkısı olarak EGM üzerinden hesaplanacak. Cumhurbaşkanı bu oranı yüzde 50’ye kadar artırma veya sıfıra kadar indirme yetkisine sahip olacak.

BORÇLANMA YETKİSİ: 2025 İÇİN EK NET BORÇ KULLANIMI

2023 depremlerine ilişkin harcamalar ve 2025 gelir tarafındaki gelişmeler nedeniyle oluşan finansman ihtiyacı kapsamında; yılı bütçe kanunundaki net borç kullanım tutarı, 1 Ocak 2025’ten geçerli olmak üzere 595 milyar TL ilave edilerek uygulanacak.

SGK: PRİM ORANLARI, ÜST SINIR VE TAHSİLAT KURALI

Uzun vadeli sigorta kolları prim oranları artırılıyor. Prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılıyor (1 Ocak 2026). SGK’den gelir/aylık alanların prim ve prim borçları, genel sağlık sigortası primi dahil, gelir/aylıklarından yüzde 25’i geçmemek üzere kesintiyle tahsil edilecek (1 Ocak 2026). Emekli Sandığı ve TSK Personel Kanunu kapsamındaki geçmiş süre borçlanmalarında oran yüzde 45 olarak uygulanacak (1 Ocak 2026). Kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularında 2025’e ilişkin götürü bedel altında kalan tahakkuk farkları terkin edilebilecek.

KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI SÜRE UZATIMLARI

Dernek/vakıfların kesinti yoluyla vergilendirilmiş kira, menkul kıymet ve faiz gelirleri; MEB’e bağlı atölye/uygulama birimleri ve halk eğitim merkezleri döner sermaye gelirleri nedeniyle iktisadi işletme oluşmamasına ilişkin düzenlemenin süresi 31 Aralık 2035’e uzatılıyor.

ÇEKTE ERKEN İBRAZ YASAĞI SÜRESİ 2028’E UZUYOR

Çeklerin üzerinde yazılı tarihten önce bankaya ibrazının geçersizliğine ilişkin düzenlemenin süresi 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor.

İSMEP TESLİM VE HİZMETLERİNDE KDV İSTİSNASI

İSMEP kapsamında, yabancı finansman sağlanması şartıyla İstanbul Proje Koordinasyon Birimine yapılacak teslim ve hizmetler 31 Aralık 2035’e kadar KDV’den istisna edilecek.

KENTSEL DÖNÜŞÜM: ÖZEL HESAP KAPANIYOR, BORÇLANMA YETKİSİ

Dönüşüm projeleri özel hesabı 31 Aralık 2027’de kapatılacak; gelirler Başkanlık bütçesine aktarılacak. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, kamu bankalarından iç borçlanma yapabilecek. Anapara, faiz ve giderlerin toplamı, muhasebe kayıtlarında görülen taksitli toplam alacakların yüzde 25’ini aşamayacak; tahsilatlar öncelikle borçlanma giderlerine yönlendirilecek.

GENEL AYDINLATMA GİDERLERİ VE KESİNTİ ORANLARI

Genel aydınlatma giderlerine genel bütçeden katkı sağlayan düzenlemenin süresi 2030 sonuna kadar uzatılıyor (1 Ocak 2026’dan itibaren). Belediye paylarından yapılacak kesinti oranları güncelleniyor: büyükşehirlerde kanuni oran yüzde 30; diğer belediyeler ve mücavir alanlarda yüzde 15; il özel idarelerinde yüzde 30 olarak belirlenecek.

MAHALLİ İDARELERDE TEK ÖDEME KURALI

Belediye başkanları, meclis üyeleri ve ilgili şirketlerde görev alan personelin aynı kapsamda yalnızca bir görev için ödeme alması öngörülüyor. Zorunlu hizmet komisyonlarında gerekli muafiyetler korunuyor; şirket görevlerinde ödenek/huzur haklarından yalnızca biri ödenecek.

ÖLÇÜLER VE AYAR: SU SAYAÇLARINA GEÇİCİ AF REJİMİ

1 Ocak 2026 itibarıyla damga süresi geçmiş su sayaçları için; 31 Aralık 2028’e kadar muayene yaptırılması veya geçerli muayeneli sayaçla değiştirilmesi halinde el koyma, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve idari para cezası uygulanmayacak; tebliğ edilmiş cezaların tahsilinden vazgeçilecek. Süre bir yıla kadar uzatılabilecek.

İŞSİZLİK FONU’NDAN 2026’DA SANAYİYE KAYNAK

İmalat sanayinde istihdamı korumak/artırmak amacıyla, 1 Ocak–31 Aralık 2026 arasında uygulanacak KOSGEB ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı programları için ihtiyaç duyulacak kaynak; İşsizlik Sigortası Fonu’nun 2025 prim gelirlerinin yüzde 15’ini aşmamak üzere ilgili Bakanlık hesabına aktarılabilecek. Uygulama esaslarını kurumlar müştereken belirleyecek.

EMLAK VERGİSİNDE TARİHİ GEÇİCİ MADDE KALDIRILIYOR

2017 tarihli Geçici 23’ün uygulama süresi dolduğu için yürürlükten kaldırılıyor.

SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI GÖREV ALANI GENİŞLİYOR

Bakanlığın görevleri arasına; işletmelere kapasite, ölçek, verimlilik, istihdam, dayanıklılık ve rekabet gücü için destek verme ve bu desteklerin usul ve esaslarını belirleme görevi ekleniyor.

GÖRÜŞMELERDEKİ AÇIKLAMALAR VE SAYILAR

Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı, tekstil, konfeksiyon, deri ve mobilyada KOSGEB desteklerinin 2026’da da sürmesini planladıklarını ve kaynak ihtiyacına dikkat çekti. Gelir İdaresi Başkanlığınca; emlak beyanlarında “Mekansal Veri Analiz Sistemi (MEVA)”yla 78 bin 317 mükellefe fark mektubu gönderildiği, 40 bin 800’ünün beyanını kendiliğinden düzelttiği, 58 milyar TL matrah farkı ve 1,2 milyar TL harç ödemesi gerçekleştiği; sonuçlanan 42 mükellefte 172 milyon TL matrah farkı, 3 milyon TL vergi ve dörtte bir oranında ceza kesildiği bilgisi paylaşıldı. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı, tapu harçlarında gerçek değerin beyanına yönelik çalışmaların ve kademeli bir modelin değerlendirildiğini, kira düzenlemelerinin kiralara doğrudan yansımayacağı görüşünde olduklarını ifade etti. SGK Başkanı, beklenen yaşam süresinin 78 yıla ulaştığını, doğurganlıkta düşüş trendine dikkat çekti.

YÜRÜRLÜK TAKVİMİNDEN ÖNE ÇIKAN TARİHLER

2025 yılı gelir ve kazançlarına uygulanacak hükümler: geçici vergiye dördüncü dönem eklenmesi; konut kira gider indirimi ve konut dışı kiralamaya ilişkin borç faizleri düzenlemesi. 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek başlıklar: mesken kira istisnasının yeni çerçevesi; noter/ikinci el araç harç hükümleri; hava yolu ve sağlık/veteriner/kıymetli maden-kuyum/ikinci el-TAŞINMAZ ticareti yıllık harçları; prime esas kazanç üst sınırının 9 kata çıkarılması ve yüzde 25 kesinti tavanı; TSK/Emekli Sandığı borçlanma oranı yüzde 45; genel aydınlatma finansmanı ve kesinti oranları; su sayaçlarına ilişkin muayene-geçiş düzenlemesi. 31 Aralık 2028’e kadar: çeklerde erken ibraz yasağının uzatılması. 31 Aralık 2030 sonuna kadar: genel aydınlatma katkısı. 31 Aralık 2035’e kadar: bazı KDV istisnaları ve kurumlar vergisi istisnalarının süre uzatımları.