ASGARİ ÜCRETTE ZAM PAZARLIĞI YARIN BAŞLIYOR

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren 2026 yılı asgari ücreti için yarın masaya oturuyor. Yaklaşık 8 milyon çalışanı doğrudan, 16 milyonu aşkın ücretliyi dolaylı olarak etkileyen yeni rakam için süreç, 12 Aralık’ta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ev sahipliğinde yapılacak ilk toplantıyla resmen başlayacak. Toplantı saat 14.00’te gerçekleştirilecek.

İlk oturumda ağırlıklı olarak ekonomik verilerin ele alınması ve komisyonun çalışma takviminin netleştirilmesi bekleniyor. Nihai kararın ise, önceki yıllarda olduğu gibi aralık ayının son toplantısında açıklanacağı tahmin ediliyor. Belirlenecek yeni asgari ücret, 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek.

KOMİSYONUN YAPISI VE TÜRK-İŞ BELİRSİZLİĞİ

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, klasik yapısıyla 5 işçi, 5 işveren ve 5 hükümet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşuyor. Ancak bu yıl masanın işçi tarafında önemli bir kriz gündemde. TÜRK-İŞ, komisyonun yapısının değiştirilmemesi halinde toplantılara katılmayacağını daha önce duyurmuştu.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay ile yaptığı görüşmede, komisyonda hükümeti temsilen yer alan üye sayısının 5’ten 1’e düşürülmesini teklif etti. Atalay ise bu düzenlemeye ilişkin yazılı bir karar talep etti. Yarına kadar uzlaşı sağlanamaması durumunda TÜRK-İŞ masada yer almayacak ve komisyon işveren ve hükümet tarafını temsilen 10 kişiden oluşacak.

Komisyonun aralık ayı içinde en az iki kez daha toplanması, toplamda 3 ya da 4 toplantı sonunda 31 Aralık’a kadar 2026 yılında geçerli olacak yeni asgari ücreti belirlemesi bekleniyor. Kararlar oy çokluğuyla alınacak.

MEVCUT ASGARİ ÜCRET VE İŞVERENE MALİYETİ

2025 yılı için geçerli olan asgari ücret, halen bir işçi için aylık brüt 26 bin 5 lira 50 kuruş, net 22 bin 104 lira 67 kuruş seviyesinde uygulanıyor.

Asgari ücretin işverene toplam maliyeti ise bir çalışan için 30 bin 621 lira 48 kuruş. Bu tutarın 26 bin 5 lira 50 kuruşu brüt asgari ücreti, 4 bin 95 lira 87 kuruşu sosyal güvenlik primi işveren payını, 520 lira 11 kuruşu ise işveren işsizlik sigorta fonu kesintisini oluşturuyor. Yeni belirlenecek rakam hem işçinin eline geçen net tutarı hem de işverenin maliyet yapısını doğrudan değiştirecek.

DÖRT FARKLI ZAM SENARYOSU MASADA

Henüz resmi bir zam oranı açıklanmasa da, teknik hesaplamalar çerçevesinde öne çıkan dört senaryo bulunuyor. Mevcut net 22 bin 104 lira 67 kuruş üzerinden yapılan hesaplamaya göre:

Yüzde 24 zam senaryosu:
Yeni net asgari ücret 27 bin 408 lira 66 kuruş seviyesine çıkıyor.

Yüzde 31 zam senaryosu:
Yeni net asgari ücret 28 bin 956 lira 24 kuruş oluyor.

Yüzde 32 zam senaryosu:
Yeni net asgari ücret 29 bin 177 lira 28 kuruşa yükseliyor.

Yüzde 33 zam senaryosu:
Yeni net asgari ücret 29 bin 398 lira 32 kuruş seviyesine ulaşıyor.

Bu senaryolar; enflasyon tahminleri, büyüme verileri, işverenin maliyet taşıma kapasitesi ve siyasi taleplerle birlikte masada değerlendirilecek.

SİYASİ PARTİLERİN ASGARİ ÜCRET TALEPLERİ

Siyasi partiler de asgari ücrete ilişkin beklentilerini farklı rakamlarla kamuoyuna açıkladı. Açıklanan tekliflerin ortak noktasını, en az yüzde 50 ve üzeri zam beklentisi oluşturuyor.

Büyük Birlik Partisi / Mustafa Destici:
Geçen yıl enflasyonun yüzde 50 gerçekleşmesine karşın asgari ücrete yüzde 30 zam yapıldığını hatırlatan Destici, bu yıl için “geçen yıldan kalan fark”la birlikte en az yüzde 50’lik artış gerektiğini savunarak, asgari ücretin 33 bin 50 lira olması gerektiğini söyledi.

DEVA Partisi / Ali Babacan:
Babacan, TÜİK enflasyonunun baz alındığı senaryoda asgari ücrete en az yüzde 50 zam yapılması gerektiğini ifade ederken, “Hayatın gerçek enflasyonuna göre bu oran daha da yükselmeli.” değerlendirmesinde bulundu. DEVA’nın teklif ettiği rakam 33 bin 156 lira olarak açıklandı.

Gelecek Partisi / Ahmet Davutoğlu:
Davutoğlu, brüt asgari ücretin 40 bin lira, net asgari ücretin ise 35 bin liranın altında olmaması gerektiğini belirtti.

CHP / Özgür Özel:
İstanbul’daki mitingde konuşan Özgür Özel, asgari ücretin 39 bin lira olması gerektiğini söyleyerek, “Bu rakam bile emekçiye tam anlamıyla nefes aldırmaz ama en azından bir rahatlama sağlar.” açıklamasında bulundu. Devletin işverenin yükünün önemli bir kısmını üstlenmesi gerektiğini vurguladı.

Yeniden Refah Partisi / Fatih Erbakan:
Erbakan, uzun süredir dile getirdiği beklentisini yinelerken, asgari ücretin 45 bin lira olması gerektiğini söyledi. İşverenin zorlanacağını kabul eden Erbakan, burada da devletin devreye girerek maliyetleri paylaşması gerektiğini savundu.

DEM Parti / Tülay Hatimoğulları:
Hatimoğulları, asgari ücret taleplerinin 46 bin lira olduğunu duyurarak, yıl içinde enflasyona göre güncelleme yapılması ve ücretin yoksulluk sınırının yarısından daha düşük olmaması gerektiğini kaydetti.

ULUSLARARASI KURUMLARIN ZAM VE ENFLASYON BEKLENTİLERİ

Yeni asgari ücrete ilişkin projeksiyonlar yalnızca iç politika ve sosyal taleplerle sınırlı değil. Uluslararası finans kuruluşları da Türkiye’nin enflasyon patikası üzerinden asgari ücret zammına dair öngörülerini paylaşıyor.

HSBC:
Banka, Türkiye’de enflasyonun 2025 sonunda yüzde 32, 2026 sonunda ise yüzde 20 seviyesinde olacağını tahmin ediyor. Aralık ayı enflasyon beklentisi yüzde 1,2 civarında. HSBC, bu patika çerçevesinde asgari ücrete yüzde 20 civarında zam yapılmasını öngörüyor. Bu senaryoda net asgari ücret 26 bin 525 lira 60 kuruşa yükseliyor.

JPMorgan:
Kurum, 2026 yılında Türkiye’de uygulanacak asgari ücret için yüzde 20 zam beklediğini raporunda paylaştı. Geçtiğimiz yıl asgari ücrete yüzde 30 zam öngörüsüyle dikkat çeken JPMorgan, bu isabetli tahminin ardından yeni dönemde de yüzde 20’lik artış senaryosunu öne çıkarıyor. Bu oranda zam yapılması durumunda net asgari ücret yine 26 bin 525 lira 60 kuruş seviyesine ulaşıyor. JPMorgan’ın yıl sonu enflasyon beklentisi ise yüzde 24,6.

Morgan Stanley:
ABD’li yatırım bankası, enflasyonun 2025 sonunda yüzde 30’a, 2026 sonunda ise yüzde 21’e gerileyeceğini tahmin ediyor. Asgari ücrette yüzde 20–25 bandında bir artış beklediğini açıklayan banka, yüzde 25’lik zamma göre net asgari ücretin 27 bin 630 lira 83 kuruşa çıkacağını hesaplıyor.

YENİ ASGARİ ÜCRETİN ETKİLEYECEĞİ ÖDEMELER VE SOSYAL KALEMLER

Asgari ücret, yalnızca işçinin eline geçen maaş rakamı anlamına gelmiyor. Belirlenecek yeni tutar; işsizlik maaşından GSS primine, kıdem tazminatından Bağ-Kur primine kadar çok sayıda kalemi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyecek.

İşsizlik maaşı:
2025 yılı için işsizlik ödeneğinin alt sınırı aylık net 10 bin 323 lira 25 kuruş, üst sınırı ise yaklaşık 20 bin 646 lira 49 kuruş. İşsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin yüzde 40’ı, üst sınırı ise yüzde 80’i üzerinden hesaplanıyor. Dolayısıyla yeni asgari ücretle bu rakamlar da yükselecek.

Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi:
2025 yılında GSS primi 780 lira 17 kuruş. Gelir testi sonucunda primi kendisi ödemek durumunda olanlar için bu rakam doğrudan asgari ücrete endeksli.

65 yaş aylığı:
2025’te 5 bin 315 lira seviyesinde bulunan 65 yaş aylığı, memur katsayıları ve sosyal düzenlemelerle birlikte asgari ücret artışından dolaylı etkileniyor.

Stajyer maaşı:
2025 yılında stajyer maaşları 6 bin 631 lira 40 kuruş düzeyinde. Asgari ücretteki artış, bu kalem için de referans oluşturuyor.

Askerlik ve doğum borçlanması:
Günlük en düşük borçlanma tutarı 213 lira 36 kuruş. Asgari ücretin brüt tutarı yükseldikçe borçlanma maliyeti de artıyor.

Engelli aylığı:
2025 için yüzde 40–69 oranında engellilik durumunda 3 bin 723 lira 27 kuruş, yüzde 70 ve üzeri engellilik durumunda 5 bin 584 lira 91 kuruş ödeniyor. Bu rakamlar da sosyal yardımlar çerçevesindeki genel artışlarla beraber gözden geçiriliyor.

İsteğe bağlı sigorta:
Prim tutarı, sigortalının beyan ettiği prime esas kazancın yüzde 32’si üzerinden belirleniyor. 2025 için en düşük aylık isteğe bağlı sigorta primi 8 bin 321 lira 76 kuruş, en yüksek tutar ise 62 bin 413 lira 25 kuruş seviyesinde.

Kıdem tazminatı tavanı ve tabanı:
Kıdem tazminatının alt sınırı asgari ücretin brüt tutarına bağlı. 01.07.2025–31.12.2025 dönemi için yıllık kıdem tazminatı tavanı 53 bin 919 lira 68 kuruş. Asgari ücretteki artış, hem tazminat tabanını hem de bazı işçiler için tavanın daha geniş bir kesimi kapsamasını sağlayacak.

İhbar tazminatı ve işsizlik sigortası primleri:
İhbar tazminatının alt sınırı brüt asgari ücret üzerinden yükseliyor. İşçi ve işveren işsizlik sigortası primleri de brüt asgari ücret baz alınarak hesaplanıyor.

Rapor (geçici iş göremezlik) ödeneği:
SGK tarafından ödenen rapor parası, çalışanın brüt ücretine bağlı. Mevcut durumda ayakta tedaviler için günlük en düşük ödeme 577 lira 90 kuruş, yatarak tedaviler için 433 lira 42 kuruş düzeyinde. Asgari ücretle birlikte bu rakamlar da yukarı yönlü revize edilecek.

Bağ-Kur (4B) primleri:
Esnaf ve serbest meslek sahiplerinin primleri de brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. En düşük aylık Bağ-Kur primi 7 bin 735 lira 98 kuruş.

Doğum ve süt parası, kreş yardımı ve özel sektör yan hakları:
Bu ödenekler çoğu zaman asgari ücret ve memur katsayılarındaki artışla paralel şekilde güncelleniyor. Özel sektörde bazı şirketler sosyal yardımları asgari ücret artış oranına endeksli belirliyor.

Ev hizmetlerinde sigortalı çalışanların primleri:
Ev içi bakım ve temizlik gibi alanlarda çalışan sigortalıların primleri de asgari ücret tabanına bağlı.

Dolaylı olarak etkilenen diğer kalemler:
Kira yardımı, yemek kartı, yol ücreti, bazı burs ve öğrenci destekleri, evde bakım ödemeleri ve idari para cezaları, çoğu zaman asgari ücret artışı ve genel gelir seviyesindeki değişimlere paralel biçimde güncelleniyor.

YILLARA GÖRE ASGARİ ÜCRETİN SEYRİ

Yeni belirlenecek rakam, son yıllarda hızla değişen asgari ücret tablosunun yeni halkasını oluşturacak. Türkiye’de asgari ücretin son yıllardaki seyri şöyle:

2020: 2 bin 324 lira 70 kuruş
2021: 2 bin 825 lira 90 kuruş
2022 Ocak–Haziran: 4 bin 253 lira 40 kuruş
2022 Temmuz–Aralık: 5 bin 500 lira 35 kuruş
2023 Ocak–Haziran: 8 bin 506 lira 80 kuruş
2023 Temmuz–Aralık: 11 bin 402 lira 32 kuruş
2024: 17 bin 2 lira
2025: 22 bin 104 lira