LİZBON MALATYA ARASI 270 YIL MI?

1 Kasım 1755 tarihinde Portekiz’de 9.0 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş, deprem bölgede özellikle Lizbon’da çok ciddi bir yıkıma yol açmıştır. Depremi tsunamiler ve yangınlar izlemiş, sadece Lizbon’da değil çevre şehirlerde 100 bin insanın yaşamını yitirdiği belirtilmiştir.

6 Şubat 2023 tarihinde merkez üssü Kahramanmaraşolan ve 9 saat arayla gerçekleşen 7.8 ve 7.5 şiddetindeki depremlerde Hatay, Adıyaman, Maraş ve Malatya çok büyük bir yıkıma uğramıştır. Resmi rakamlara göre 53 bin, Murat Kurum’un ağzından kaçan ifadeyle 130 bin kişi hayatını kaybetmiştir. Kayıplar, karışan cenazeler, ölüleri toplu bir şekilde ve battaniyelerle değil de ayrı ayrı ve kefenleyerek gömmesiyle övünen belediye başkanları... Korku filmini andıran terkedilmiş karanlık mahalleler,  penceresi kapısı yağmalanmış yıkılmayı bekleyen evler, göçler ve konteyner kentler…

Lizbon depreminde şehri yeniden kurma ve düzeni bir an önce yeniden sağlamak görevi dönemin Dışişleri Bakanı Marquês de Pombal’a verilmiştir. Marquês de Pombal, coğrafi konumları gereği benzer bir trajedinin tekrarlanacağından endişe ederek, binaların deprem önleyici bir sisteme sahip olmasını istemiş. Geleneksel yöntemlerden esinlenerek yeni bir inşaat tekniği olan iç ahşap kafesle güçlendirilmiş bir yığma yapı olan GaiolaPombalina geliştirilmiş daha sonra bu yapı tipisistematik olarak kullanılmaya başlanmıştır.

3.5 yıl gibi kısa bir sürede şehri yeniden mamur hale getiren Marques de Pombal’in heykeli teşekkür olarak Lizbon şehir meydanına yapılmıştır.

Bu da Malatya merkezdeki Kapalı Çarşı karşısındanyıkılmayı bekleyen bir binanın fotoğrafı… Depremin üzerinden 1.5 yılı aşkın süre geçmesine rağmen Yıkıntılar İçindeyiz ve hiç umudumuz yok çünkü

Yıkılan şehirleri yeniden kurma görevi İstanbul halkınınbelediye başkanı olarak seçmediği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği eski bakanı, imar affı ve İliç Faciası mimarı, Murat Kurum’a verildi.

İki büyük deprem arasında 270 yıl ve onca teknolojik gelişme varken nasıl oluyor da hala yıkılmamış binalar kent merkezinde olabiliyor? Bu binalar ne zaman yıkılacak da yenileri yapılacak?